Czy wiesz, że ucząc się czegoś nowego kombinacja przykładów i praktyki jest skuteczniejsza od samej praktyki?
W 2019 średnie, roczne wydatki na formalny rozwój pracownika wzrosły do ponad 1300$ (ATD 2019). Odpowiadało to mniej więcej 35h szkoleń. Liczba ta utrzymuje się od kilku lat na tym samym poziomie. Systematycznie za to rośnie udział wszelkich formatów online i digital. To olbrzymia odpowiedzialność, po stronie osób, które odpowiadają w firmie za tą działkę.
Jako osoby związane z e-learningiem powinniśmy się cieszyć ALE niestety za ilością często nie idzie jakość i te pieniądze są poprostu „palone” w nieudanych projektach.
Z jednej strony wielu trenerów nie potrafi prowadzić szkoleń online, z drugiej projektanci materiałów i szkoleń synchronicznych, nie znają podstaw tworzenia efektywnych treści edukacyjnych (aka Nie mają odznaki Instructional Designera:)
Jest jednak na to rada! Mimo, że w naszym kraju nadal brakuje formalnego, systematycznego podejście do edukacji online, to mamy dostęp do globalnej społeczności i publikacji, z których możemy właściwie kopiować gotowe rozwiązania.
W tym roku postanowiłem wrócić do korzeni i odświeżyć swoją wiedzę z zakresu projektowania treści edukacyjnych. Parę książek i badań mam już za sobą, w kolejce czekają w kolejce:)
Dzisiaj chciałbym Wam polecić absolutny światowy top – najnowszą książkę Ruth C. Clark „Evidence-Based Training Methods: A Guide for Training Professionals 3rd Edition”. Na Polskim rynku znajdziecie przetłumaczone starsze wydanie „Szkolenia oparte na dowodach. Poradnik dla trenerów”, które nie jest złe, aczkolwiek ostatnie jest zaktualizowane o najnowsze badania.

Co znajdziemy w środku?
Książka jest mega praktyczna. To tak naprawdę zbiór porad i przykładów popartych badaniami. Nie ma tu zbędnego filozofowania, tylko samo „mięso”, bez lania wody. Polecana jest osobom, które projektują materiały, szkolenia czy całe programy rozwojowe, a także prowadzą zajęcia synchroniczne/asynchroniczne. Pokazuje co działa, co nie działa, a co wręcz zakłóca proces rozwojowy naszych pracowników. Co najważniejsze uwzględnia ostatnie badania w tym zakresie, a wiadomo z liczbami się nie dyskutuje;)
Całość jest napisana prostym językiem i podzielona jest na rozdziały tematyczne, tak więc łatwo np znaleźć rekomendacje jeżeli projektujemy grę, tworzymy animację, albo szkolenie e-learningowe.
Poniżej zebrałem kilka przykładów z tej mega bogatej publikacji. Ciekawe ile z tych rzeczy stosujecie na co dzień;)
- Nie marnuj czasu na „learning styles” ani super technologie, które obiecują niesamowite rzeczy. Skup się na sprawdzonych praktykach i wybierz format/formaty, które w danym projekcie najbardziej wspierają psychologiczny proces zdobywania wiedzy.
- Nie opieraj analizy efektów szkoleniowych na samoocenach uczestników. Zamiast tego wykorzystuj testy i mechanizmy pozwalające obiektywnie stwierdzić wzrost wiedzy lub zmianę zachowań.
- Wybierając odpowiednie formaty i mechanizmy, musimy brać pod uwagę doświadczenie naszych odbiorców. Techniki, które znacząco poprawią efektywność nauki osób bez doświadczenia, mogą w znaczący sposób zakłócić naukę osób doświadczonych, lub w najlepszym przypadku, nie będa miały na nich żadnego wpływu.
- Zapomnij o dodawaniu ciekawostek, interesujących faktów czy zagadek. Skup się na informacjach niezbędnych do przekazania.
Szkolenia z trenerem
- Trenerzy, którzy są bardziej otwarci i dostępni, powodują wzrost fnalnej oceny kursu
- Możliwość kolaboracji z innymi uczestnikami podnosi skuteczność procesu szkoleniowego
- Uczestnicy kiepsko sobie radzą z samooceną swoich umiejętności (jakiś czas temu pisałem o efekcie Dunninga-Kruggera) Wyjątkami są osoby z dużym doświadczeniem a także uczestnicy szkoleń z jasnym podglądem postępów i systemem weryfikacje cząstkowej wiedzy
- Uczestnicy szkoleń muszą widzieć, że ich aktywności są zauważone – ważne jest odpisywanie na posty i wyrażania wdzięczności za partycypację
Testy i zadania
- Jedną ze skuteczniejszych metod utrwalania wiedzy jest transformacja informacji z jednego formatu na inny np. stworzenie schematu bazującego na przeczytanym albo wysłuchanym tekście
- Popularne zakreślenia fragmentów tekstu jest mało skuteczne
- Dodawanie pytań wewnątrz materiałów/prezentacji ułatwia zapamiętywanie
- Serwisy typy Mentimeter i inne „klikacze” wspierają procesowanie informacji poprzez prosty mechanizm odpowiedzi i feedbacku
- Samodzielne tłumaczenie sobie materiałów jest skuteczniejsze od podsumowań przygotowanych przez prowadzących. Można je promować poprzez wykorzystanie odpowiednich pytań.
Audio
- Grafiki powinny być tłumaczone za pomocą audio, a nie tekstu
- Dla dłuższych treści, połączenie audio i tekstu jest lepsze, niż samo audio lub sam tekst.
- Powielanie przez lektora tekstu na ekranie zakłóca naukę.
- Kiedy materiały są skomplikowane i długie, tekst jest skuteczniejszy od audio
- Zapomnij o muzyce w tle
Animacje
- Animacje mocno obciążają pamięć, dlatego powinny być stosowane tam gdzie trzeba zrozumieć dynamikę jakiegoś procesu. W pozostałych przypadkach grafiki lub seria grafik sprawdza się lepiej.
- W animacjach powinniśmy stosować wskaźniki (strzałki, kółka), które zwracają uwagę na najważniejsze elementy
- Ponieważ w animacjach uczestnicy nie mają możliwości kontroli tempa, dziel je na segmenty,a by nie przytłoczyć ich ilością informacji.
Grafiki
- Osoby mniej doświadczone mają więcej korzyści z grafik umieszczanych w materiałach
- Przy osobach niedoświadczonych grafiki nie powiązane z tematem zaburzają proces edukacyjny
- Dekoracyjne grafiki, powiązane z tematem, które wyzwalają pozytywne emocje, mogą wesprzeć naukę
- Grafiki samodzielnie tworzone przez kursantów są efektywne o ile, dostają oni dokładny feedback (może być np wzorzec), bądź uzupełniają szkice przygotowane przez prowadzącego
- Dodawanie opisów do zrozumiałych grafik zakłóca naukę
- Jeżeli decydujesz się na wykorzystania postaci/przewodników w swoich szkoleniach online, zadbaj, żeby miały konkretną rolę – zwracały na coś uwagę, udzielały feedbacku lub informacji.
- Proste, analityczne grafiki są skuteczniejsze od skomplikowanych czy realistycznych
- Dodawanie grafik, niezależnie od tego czy wpływały na naukę czy nie, pozytywnie wpływa na odbiór materiałów
Praktyka
- Kombinacja przykładów i praktyki jest lepsza niż sama praktyka
- Dla krótkich lekcji, przykłady mogą całkowicie zastąpić praktykę
- Zastąp część ćwiczeń praktycznych przykładami z dokładnym wytłumaczeniem
- Stosuj przykłady przed zajęciami, żeby polepszyć naukę podczas zajęć
- Wraz ze zwiększaniem ilości ćwiczeń praktycznych, ilość przyswajanej wiedzy spada. Największe wzrosty notuje się przy pierwszych sesjach.
- Stosowanie dużej ilości ćwiczeń praktycznych jest uzasadnione tylko w przypadku, gdy chcemy zautomatyzować niektóre zachowania (np. piloci ćwiczący lądowania)
Feedback
- Feedback jest najbardziej skuteczny, kiedy jest powiązany z celem szkolenia i informuje uczestnika, jak „progresuje” w jego kierunku
- Feedback, który porównuje uczestników zmniejsza ich motywację do nauki
- Feedback jest najskuteczniejszy, kiedy jest jest przekazywany natychmiast
Gry
- Gry są najbardziej skuteczne, jeżeli można przez nie przechodzić wielokrotnie
- Narracja powinna być powiązana z celem szkolenia
To w takim baaardzo dużym skrócie. Podsumowując – nawet osoby z dużym doświadczeniem, parę razy się zaskoczą czytając rekomendacje, ale o to właśnie chodzi. Musimy być daleko od strefy komfortu i cały czas poszerzać naszą wiedzę, w oparciu o badania, a ta książką na pewno będzie świetną pomocą. Polecam!