Jak się SKUTECZNIE uczyć online? (techniki, narzędzia, szkolenia)

Pandemia sprawiła, że praktycznie z dnia na dzień musieliśmy zdigitalizować sporą część naszego życia. Działka edukacyjna w wielu przypadkach była zupełnie nieprzygotowana na taką zmianę – zarówno, jeżeli chodzi o kompetencje jak i narzędzia. Tylko co czwarta firma podaje, że przeszła przez nią bez większych problemów, a praktycznie wszystkie zostały zmuszone do zmiany swojej strategii L&D (Learning and Development)

Z narzędziami sobie poradziliśmy lepiej lub gorzej, natomiast mam wrażenie, że totalnie zapomnieliśmy o tym jak przygotować siebie i naszych kursantów do szkoleń online. Jest to bardzo istotne, bo mimo panującej sytuacji, świat się nie zatrzymał i wymusza na nas ciągły rozwój (oraz wyglądanie poza strefę komfortu:) Często spotykam się z sytuacją gdzie firma lub uczelnia próbuje „przenieść” szkolenia stacjonarne do świata online 1 do 1 bez wykorzystania potencjału e-learningu i zrozumienia jego ograniczeń. Na szczęście z pomocą przychodzą eksperci i badania (a wiadomo, że z liczbami się nie dyskutuje;), które pokazują jak zmaksymalizować efekty naszej nauki i zwiększyć zaangażowanie uczestników naszych szkoleń.

W tym poście skupię się na własnym rozwoju. W kolejnym przybliże najlepsze praktyki w szkoleniu innych.

Zacznijmy od..

złych wiadomości. Wkładanie książki pod poduszkę, słuchanie audiobooków w czasie snu, ani przelewanie wiedzy z podręcznika do głowy testowany w Azjatyckich szkołach, póki co nie zostało naukowo potwierdzone jako efektywna metody zdobywania wiedzy.

Działania związane z efektywnym samorozwojem to proces, a nie jednorazowe wydarzenie, gdzie uczestniczymy w szkoleniu i zgarniamy certyfikat. Musimy go dobrze zaplanować, zarezerwować czas i miejsce. Nabiera to szczególnego znaczenia, gdy sami musimy wszystko zorganizować, a liczba motywatorów zewnętrznych typu trener, grupa czy sala szkoleniowa jest dużo mniejsza. W zamian dostajemy jednak swobodę jeżeli chodzi o czas, miejsce i długość nauki, oraz możemy bardziej spersonalizować nasz rozwój, dobierając szkolenia i materiały odpowiednie do naszego poziomu, doświadczenia i zainteresowań. Co ważne, certyfikacje online, bardzo zyskują ostatnimi czasy na znaczeniu i wiele firm poszukuje pracowników, którzy np. ukończyli specjalistyczne programy na platformach MOOCowych typu Coursera, edX czy Future Learn.

Proces rozwoju możemy podzielić na 3 główne etapy:

1. Przygotowanie do nauki – odpoczynek, relaksacja, kontrola stresu, motywacja, organizacja miejsca pracy, planowanie, dobór źródeł i technologii,
2. Naukę – techniki uczenia się, odpoczynek (znowu:)
3. Działania poszkoleniowe – wzmacniające i utrwalające nową wiedzę

Przygotowania do nauki

Do tego elementu większość osób nie przywiązuje szczególnej uwagi. W końcu żyjemy w czasach „mobile”, słuchamy podcastów, mamy aplikację edukacyjne, dostęp do platform e-learningowych z naszego smartphone’a. Technologicznie jesteśmy gotowi, niestety nasz mózg jest dosyć kapryśny i wymaga odpowiednich warunków do efektywnej pracy. Inaczej nie zapisuje nowych informacji. Jak go dopieścić?

Zacznijmy od…snu.

To właśnie wtedy nasz mózg przetwarza i utrwala nowe informacje w naszej pamięci długotrwałej. Dodatkowo sen, ogranicza stres, który w zbyt dużym stężeniu potrafi zakłócać procesy poznawcze i wzmaga koncentrację (3 w 1!! ). Optymalnie powinniśmy spać 7-9 godzin na dobę, w ciemnym, wyciszonym pomieszczeniu i unikać urządzeń elektronicznych przed zaśnięciem (co trochę, kłóci się ze statystykami mobile learningu, które wskazują, że ludzie najwięcej czasu spędzają na nauce tuż przed spaniem:) Bardzo ważne jest też odpowiednie przygotowanie naszej sypialni. Tak jak na walentynki/w rocznicę ślubu wymaga to trochę wysiłku;) Prawdziwą bazę praktycznych porad znajdziesz tutaj.

Ćwiczenia

Wspomniany przeze mnie stres możemy także niwelować wykonując ćwiczenia relaksacyjne, ćwicząc jogę, wykonując ćwiczenia oddechowe czy po prostu wychodząc na spacer. Dzięki temu Wasz umysł i ciało będą przygotowane do przyjęcia nowej porcji świeżej wiedzy.

Odpowiednie miejsce

Kiedy już jesteśmy wypoczęci i zrelaksowani, czas znaleźć odpowiednie miejsce do nauki. Powinno być ono wolne od dystrakcji – hałasów, migających obrazów, przemieszczających się obiektów czy osób (przemieszczających się i stacjonarnych:). Z tego względu ulubiona kawiarnia, lub autobus w drodze do domu, nie jest najlepszą lokalizacją. To co jednak może być dla wielu osób najtrudniejsze to..odcięcie się od telefonu, aplikacji społecznościowych i innych pożeraczy czasu. Wyciszmy telefon, zablokujmy notyfikacje na komputerze i zamknijmy zbędne okna (też te zewnętrzne jeżeli mamy na przeciwko budowę:)

Plan nauki

Kolejnym punktem na naszej przedszkoleniowej liście powinien być plan nauki, w którym deklarujemy kiedy i czego będziemy się uczyć. Większość materiałów i szkoleń online zawiera informację na temat czasu trwania co powinno ułatwić nam zadanie. Planuj realnie. Zrealizowanie mniej ambitnego planu będzie bardziej motywujące i mniej obciążające, niż ciągła próbą dogonienia terminu. Zastanów się ile czasu i kiedy możesz przez przeszkód spędzić na nauce tygodniowo i wpisz to w kalendarz. Pamiętaj tylko o regularnych przerwach (pisze o nich trochę więcej poniżej). Przemęczony umysł niczego nie zapamięta. Polecam zarezerwować sobie ten czas w elektronicznym kalendarzu i ustawić sobie przypominajki dzień wcześniej, aby nic nas nie zaskoczyło;) Jest sporo aplikacji, które pomogą Ci zarządzać czasem i zadaniami.

Motywacja!

Nie mniej ważną rzeczą, która jest nam potrzebna już na tym etapie, jest zadbanie o odpowiednią motywację – nie tylko do tego, żeby się zapisać na szkolenie, ale także, żeby je z sukcesem zakończyć. Jest to o tyle ważne, że onlin’owe programy potrafią trwać nawet kilkanascie misięcy i wymagac od nas wytężonej pracy. Powoduje to, że większość osób rozpoczyna je i nigdy nie kończy. Statystyki dla najpopularniejszych platform są bezlitosne, chociaż ostatnio zaczęły się poprawiać. Na szczęście z pomocą przychodzą nam…:) Badania przeprowadzone przez czołowe uczelnie na świecie (MIT, Harvard, Stanford, Cornell) wskazały trzy elementy, które pomogą nam wytrwać w naszym postanowieniu rozwoju:) Top 3 to:

1. Wspomniane już przeze mnie planowanie – ustalenie jak podzielimy i kiedy ukończymy poszczególne elementy kursy
2. Odpowiedzialność – znalezienie osoby, która będzie..regularnie rozliczała nas z naszych postępów:)
3. Spełnienie oczekiwań i odnoszenie się do naszych wartości – podkreślanie jak ukończenie kursu je wzmacnia.

Więcej informacji na ten temat znajdziecie w wynikach badania.

Technologie

Ostatnim elementem, na który powinniśmy zwrócić uwagę podczas nauki online są..technologie:) Warto przed rozpoczęciem nauki sprawdzić czy spełniamy wszystkie wymogi techniczne, które często są podane w opisie kursu. Jeżeli wymagane jest zainstalowanie oprogramowania, zróbmy to na początku, aby później obyło się bez przykrych niespodzianek, typu nasz system operacyjny nie obsługuje danego narzędzia. Pamiętajmy o słuchawkach z mikrofonem – nie tylko, dodatkowo wyciszają otoczenie, ale sprawią, że będziemy lepiej rozumiani i (obowiązkowo dla szkoleń technicznych) drugim monitorze. Skakanie pomiędzy oknami przeglądarki to ostatnia rzecz, którą potrzebujemy, skupiając się na jakimś procesie.

Nauka

Przygotowania mogą się wydawać ciężkie i czasochłonne, ale dzięki nim sama nauka będzie szybsza i prostsza (i zacznie pachnieć sukcesem;) Co nam pomoże?

Od trudnych do prostych

Zaplanuj tak naukę, żeby zacząć od trudniejszych i bardziej wymagających zagadnień, kiedy mózg jest jeszcze wypoczęty i łatwiej jest nam się skoncentrować.

Od ogółu do szczegółu (SQ3R)

Kiedy przeglądasz nowy materiał, który zawiera dużo nowych informacji, bardzo łatwo się zniechęcić. Pomocna może być metoda SQ3R (albo SQRRR), które radzi, aby:

1. najpierw przejrzeć tekst bez wczytywania się w szczegóły,
2. następnie spisać pytania, które się nam pojawiły,
3. przeczytać jeszcze raz (tym razem dokładnie) tekst, szukając w nim odpowiedzi na pytania,
4. powtórzyć nowe informacje i opowiedzieć je własnymi słowami,
5. finalnie przejrzeć materiał sprawdzając czy prawidłowo odpowiedziałeś/aś na pytania.

Zadania, nagrody i przerwy

• Planuj swoje działania szkoleniowe i kontroluj swój plan
• Przeglądaj zadania na kolejny dzień każdego wieczora, dzięki temu przygotujesz swój mózg
• Rozpisz swój cel na małe wyzwania/zadania
• Wyznacz sobie jakieś nagrody za realizację zadań np. przerwa, obejrzenie serialu, zagranie w grę. Dzięki temu odpoczniesz i pomożesz mózgowi zmienić tryb.
• Stosuj technikę pomdoro do zarządzania czasem nauki i przerwami (4 serie po 25 min nauki i 5 minut przerwy, po czym dłuższa 30 min przerwa) Bardzo proste i efektywne narzędzie!

Zwalczaj prokrastynacje

Co to jest prokrastynacja? Polecam zacząć od tego video (jeden z moich ulubionych TEDów)

Nasz mózg zawsze znajdzie coś ciekawszego do roboty niż…praca:) Telefon, film, spotkanie ze znajomymi, kawa, herbata, zakupy, internet…wokół mnóstwo pokus. Ucz się w miejscu, które je ogranicza, zostaw telefon w drugim pokoju, wyłącz radio, tv, poproś rodzinę, żeby Ci nie przeszkadzała gdy się uczysz (obiecuj coś w zamian, stosuj grywalizację;)

Działania poszkoleniowe

Nauka nie kończy się na szkoleniu albo lekcji. To dopiero początek zabawy:) Musimy jeszcze zadbać o to, żeby nowe informacje utrwaliły się w naszej pamięci.

Spaced repetition/powtórki

Utrwalenie nowej wiedzy wymaga powtórzeń, najlepiej rozciągniętych w czasie.

• Po poznaniu nowego zagadnienia, powtórz dany fragment w myślach lub opisując go własnymi słowami, najlepiej w miejscu innym, niż to w którym zdobyłeś wiedzę.
• Popularne „czytanie jeszcze raz” nie działa. Zamiast tego stosuj:

1. Parafrazy – opisywanie zagadnień własnymi słowami
2. Użycie historii, metafor, przykładów, grafik
3. Testy, zadania, ćwiczenia symulacje, role play
4. Dyskusje, debaty, kolaborację

Wykorzystuj różne formaty i sposoby. Ważna jest też długość przerwy pomiędzy powtórkami. Generalnie im dłuższe tym lepsze, ALE jak przesadzimy to osiągniemy przeciwne efekty do oczekiwanych. Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o spaced learning. To polecam wpisy i badania Willa Thalheimera.

Zaufaj swojemu systemowi nauki

Te wszystkie rady nie będą miały sensu, jeżeli sam/a w nie, nie uwierzysz. Kluczowe jest przekonanie się, że wszystkie te zasady i ograniczenia zwiększają efektywność Twojej nauki + będzie ona łatwiejsza i szybsza (same benefity!:)

Jeżeli chcielibyście dowiedzieć się jeszcze więcej o uczeniu się online to polecam dwa świetne kursy:

How to learn online – krótki MOOC, który w bardzo skondensowany sposób zbiera praktyczne rady + udostępnia sporo narzędzi i szablonów, które pomogą Ci w nauce.

Learning how to learn – najpopularniejszy MOOC na świecie, poruszające tematy pamięci, zapamiętywania i nauki. Jeżeli chcesz się dowiedzieć więcej o swoim mózgu to świetne źródło.

Powodzenia!

A co Ty dodałbyś/dodałabyś do tej listy? Jakie są Twoje sposoby na efektywną naukę?

Reklama